Wratziekte

Wratziekte op aardappels wordt veroorzaakt door de schimmel Synchytrium endobioticum. De oorsprong van de schimmel ligt in de Andes. Inmiddels wordt de schimmel over heel de wereld aangetroffen.
Synchytrium endobioticum vormt geen zwamvlok maar soralen, waarin sporen worden gevormd. De sporen dringen in het voorjaar in de huidcellen van aardappels, waardoor woekeringen ontstaan die tot wratten opzwellen. De geïnfecteerde cellen delen zich waardoor er steeds meer wratten ontstaan. Bij ernstige aantasting groeien de wratten uit tot bloemkoolachtige knobbels.
Natte gronden met een bodemtemperatuur van minimaal 8°C zijn nodig voor de ontwikkeling van de wratziekte. Zomers met een gemiddelde temperatuur van 18°C of lager, winters onder 5°C en jaarlijkse neerslag van > 700 mm vormen de omstandigheden waarin de schimmel zich ontwikkelt.

In de herfst rotten de wratten weg en komen ‘rustsporen’ vrij. Deze sporen rusten in de grond en zijn wel veertig jaar lang kiemkrachtig. De sporen overleven 11-12 uur overleven bij 100°C, composteren gedurende 12 dagen bij 60-65°C en pasteurisatie gedurende 90 minuten bij 70°C. De sporen overleven ook de gang door het spijsverteringsstelsel van dieren die geïnfecteerde aardappels aten.

Als de wratziekte op een perceel wordt vastgesteld, wordt dat perceel besmet verklaard en mogen daar twintig jaar lang geen aardappelen meer worden verbouwd.
Wratziekte is een quarantaineziekte (EU), waarvoor strenge wettelijke regels gelden. Zo mag op een besmet perceel (NL) ook geen bloembollen, bomen en vaste planten worden geteeld – alles om de verspreiding van de schimmel te voorkomen.